روستای کندلوس نوشهر؛ با تاریخ چند هزار ساله

روستای کندلوس از توابع بخش کجور ، در فاصله ۷۵ کیلومتری جنوب شرقی نوشهر قرار دارد . ( نوشهر ، شهری ساحلی در کنار دریای خزر است ) . روستای کندلوس در محدوده ای کوهستانی و در یکی از دره های زیبای رشته کوه های البراز استقرار یافته و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۶۵۰ متر است . با زیرنویس در این قسمت از معرفی مکان های گردشگری همراه شوید.

مردم روستای کندلوس ، به زبان مازندرانی ( کجوری سخن می گویند . روستای کندلوس با بافت مسکونی متراکم ، در شیب ملایم دامنه کوه پناه گرفته است . کوچه های روستا ، پیچ در پیچ و سنگفرش است .

خانه های قدیمی ، بیشتر در دو طبقه با سقفی شیروانی ساخته شده اند و پوشش لت کوبی یا سفالی دارند . دیوارهای گلی ، ایوان های کوچک ، پنجره های چوبی و معماری ساده ، زیبایی این روستا را دو چندان کرده است . مصالح به کار رفته در بناهای قدیمی شامل سنگ ، گل ، خشت و چوب است . اما در ساخت خانه های جدید ، از مصالح سیمان ، گچ ، آجر ، بلوک و تیرآهن نیز استفاده می شود .

براساس نتایج سرشماری سال ۱۳۹۵ ، جمعیت این روستا ۱۰۹۲ نفر برآورد شده است . جمعیت روستای کندلوس در زمستان ها کاهش می یابد و در تابستان ها به دلیل آب و هوای خوش / و ییلاقی بودن منطقه ، افزایش می یابد .

درآمد اکثر مردم روستای کندلوس ، از طریق فعالیتهای زراعی ، دامداری و باغداری تامین می شود . گروهی از مردم روستا نیز در بخش خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند گندم و جو از محصولات عمده زراعی آن و سیب ، هلو و چارمغز از محصولات مهم باغی آن به شمار می رود . دامداری سنتی و پرورش طیور نیز در این روستا رواج دارد .
گروهی از مردم روستای کندلوس ، در کنار فعالیت های زراعی ، به تولید صنایع دستی از قبیل جوراب و نمد می پردازند . در گذشته ، بافت قالی ، جاجیم ، چادر شب ، شمد و ساخت صنایع چوبی و ابزارهای فلزی در این منطقه رواج داشته است .

شرایط اقلیمی و موقعیت مناسب جغرافیایی روستا ، زمینه را برای تولید انواع گل ها و گیاهان دارویی فراهم آورده است . تولید گیاهان دارویی ، یکی از منابع مهم درآمد مردم این روستا است . پوشاک غالب مردم روستای کندلوس مانند سایر نواحی روستایی استان مازندران است ، ولی زنان این روستا در مراسم خاص ، از لباس های محلی شامل دامن پرچین ، پیراهن ، جلیقه و روسری استفاده می کنند .

تاریخچه روستای کندلوس

براساس یافته های باستان شناسان ، پیشینه تاریخی روستای کندلوس به هزاره سوم قبل از میلاد می رسد . این روستا ، شاهد تمدن های گوناگون در ادوار مختلف تاریخی بوده و نشانه هایی از تمدن قبل از میلاد ، تمدن ایران قبل از اسلام و تمدن ایران بعد از اسلام را در خود جای داده است .

وجود قبور و گورستانهای زرتشتی و مانوی ، همچنین ظروف و اشیاء قدیمی که از گوشه و کنار این منطقه بدست آمده ، از تمدن درخشان این نقطه از مازندران در دوران قدیم حکایت می کند . ناصرالدین شاه قاجار در خاطراتش از سفر به این منطقه یاد کرده است .

” کمال الملک ” نقاش نامی ایران نیز که در این سفر همراه ناصر الدین شاه بوده ، تابلویی از این دهکده ترسیم کرده که در ” کاخ موزه صاحبقرانیه ” موجود است روستای کندلوس در میان دره بسیار زیبایی در رشته کوههای البرز استقرار یافته است و چشم اندازهای بی نظیری دارد . مزارع گیاهان دارویی با رنگ های متنوع ، جلوه باغ های میوه ، سرسبزی ارتفاعات سر به فلک کشیده البرز ،.

مجموعه فرهنگی کندلوس

آب و هوای مطبوع و چشمه های آب معدنی ، شکوه و جذابیت خاصی به روستای کندلوس بخشیده است . علاوه بر جاذبه های طبیعی ، وجود دو موزه مردم شناسی و گیاهان دارویی نیز در شهرت یافتن کندلوس موثر بوده است در روستای کندلوس که مردمی خونگرم و میهمان نواز دارد ، ” مجموعه فرهنگی کندلوس ” در دو طبقه و ۴۰۰ متر زیربنا ، در دامنه کوه به طور زیبایی ساخته شده است .

هر بیننده ای که به این ساختمان وارد می شود ، در لحظه اول چشمش به کتیبه ای می افتد که انگیزه برپایی این مجموعه را توضیح داده و شناسنامه معرفی اشیاء باستانی دهکده به حساب می آید . مجموعه فرهنگی کندلوس به قصد اشاعه فرهنگ اصیل و بومی منطقه ، با طراحی مهندسان و کمک اهالی دهکده ساخته شده است .

مجموعه اشیاء نگهداری شده در موزه کندلوس در بخش های مختلف طبقه بندی شده است . این اشیاء شامل بافته ها ، پوشاک و زینت آلات روستایی ، مجسمه ها ، نقاشی های سنتی و قهوه خانه ای ، ظروف و ابزار آلات فلزی و چوبی و اشیاء و ظروف سفالی ، چینی آلات ، وسایل روستایی از هزاره دوم قبل از میلاد تا دوره قاجاریه است .

اسناد و کتب خطی ، نسخ خطی ، کلام ا… مجید ، دیوان اشعار و عقد نامه ها و فرامین نیز بخشی از این گنجینه به شمار می رود در هر گوشه این فرهنگسرا ، آثاری قرار دارد که با شناسنامه و اطلاعات دقیق ، به صورت زیبایی در کنار هم چیده شده اند و راوی فرهنگ اقوام ساکن مازندران هستند . در یک کلام ، فرهنگسرای کندلوس ، نمایشگاهی مملو از زیبائیها و تاریخ مردم منطقه مازندران است.

از دیگر دیدنی های روستای کندلوس، موزه گیاهان دارویی است. موزه گیاهان دارویی مجتمع کشاورزی کندلوس در سال ۱۳۶۵ با هدف کشت ، پرورش ، تولید و بسته بندی گیاهان دارویی و معطر / و نیز تولید اسانس ها و روغن های گیاهی تأسیس شد .

این موزه برای نخستین بار در ایران مبادرت به برپایی باغ بوتائیک ( موزه گیاهان دارویی ) در زمینی به مساحت ۱۰ هکتار کرد . موزه گیاهان دارویی با کاشت بالغ بر ۲۵۰ گونه گیاه ژنتیک ارزشمند در ایران ، به تولید و عرضه محصولات گیاهی و دارویی اقدام کرده و محصولات خود را به کشورهای مختلف جهان صادر می کند.

درمجموع ، روستای کندلوس به دلیل وجود موزه مردم شناسی ، موزه گیاهان دارویی ، جاذبه های کوهستانی و ییلاقی و دارا بودن مراکز اقامتی و خدمات گردشگری ، از شهرت فراوان برخوردار است. به همین دلیل ، سالانه هزاران نفر از نقاط مختلف ایران و گردشگران کشورهای دیگر ، به این روستای دیدنی سفر می کنند.

جاذبه های روستای کندلوس نوشهر

اگر دنبال داروهای گیاهی کمیاب هستید به بازدید از اولین موزه روستایی جهان در روستای کندلوس نوشهر بروید. این موزه که در میان‌ ساختمانی دوطبقه قرار دارد باهمت دکتر ” علی‌اصغر جهانگیری” باهدف معرفی فرهنگ روستای کندلوس بنا شده است.

دکتر علی‌اصغر جهانگیری که برای جمع‌آوری اشیاء موجود از هیچ کوششی دریغ نکردند از همان سنین کودکی با مبادله کالایی آثار ارزشمندی را جمع‌آوری کردند که قدمتی ۴ هزارساله دارند. در این ساختمان دوطبقه، آثاری از اسناد تاریخی، زیورآلات، نقاشی‌های سنتی به نمایش گذاشته‌ شده است.

به همت دهیاری روستای کندلوس بازدید گردشگران از موزه روستایی کندلوس به همراه اقامت و صرف صبحانه برای گردشگران به‌صورت رایگان صورت می‌پذیرد. اما اینجا پایان جاذبه‌های دیدنی روستای کندلوس نیست، در سفر به این روستای دیدنی هوشمندانه سفر کنید و لذت سیاحت و زیارت را هم‌زمان در روستای کندلوس نوشهر تجربه کنید. برخی از جاذبه‌های دیدنی روستای کندلوس در نوشهر:

آبشار کندلوس

این آبشار در میان کوه‌های منطقه قرار دارد و فاصله آن تا روستای کندلوس ۵ کیلومتر است. تنها راه دسترسی به آن از طریق پیاده روی است. پیاده‌ روی در شرایط خوب آب‌ وهوای روستای کندلوس برای شما هم‌ غذای روح و هم‌ غذای جسمتان به شمار می رود.

امامزاده فضل و فاضل

بعد معنوی سفر شما به روستای کندلوس در زیارت از بقعه امامزاده فضل و فاضل کامل می‌شود. نوع معماری و کتیبه موجود در این بنا که قدمت یک قرن دارد نظر گردشگران را به خود جلب کرده است.

دیو چشمه

دیو چشمه که به‌ نوعی یکی از زیباترین چشمه‌های خطه سرسبز شمال محسوب می‌شود هرساله گردشگران زیادی به بازدید از این چشمه با آب گوارا بازدید می‌کنند و از ویژگی‌های آن عمق ۵۰ سانتی‌متری با آب فراوان در یک مساحت ۱۵ مترمربعی با سنگفرش‌های رنگارنگ است.

دریاچه خضر نبی

واقعیت یا تخیل را در مورد دریاچه خضر نبی منطقه کوهستانی کجور که به گفته ساکنین کجور روزی محل گذر حضرت خضر نبی بوده است را نه می‌توان رد کرد نه می‌توان پذیرفت چون ازنظر عقل و منطق دلیلی بر بطلان یا پذیرش آن وجود ندارد اما درهرصورت آنچه به‌خوبی قابل‌ درک است احترام به عقاید ساکنین و فرود آوردن سر تعظیم در مقابل خالق زیبایی این بهشت گمشده در ۳۰ کیلومتری از روستای کندلوس در نوشهر است که در نگاه هر بیننده‌ای مهر تأیید خورده است.

بهترین زمان سفر به روستای کندلوس

سفر به این روستای زیبا در هر فصل سال طرفدار خاص خود را دارد اما معمولاً در فصل پائیز و زمستان به دلیل سردی هوا و بارش برف از جمعیت روستا کاسته می‌شود چه بسا چیزی از زیبایی روستای کندلوس در نوشهر کاسته نمی‌شود. بهترین زمان سفر به روستای کندلوس در نوشهر بر اساس آمار بازدید گردشگران از این منطقه در فصل بهار و تابستان بوده است.

سوغات روستای کندلوس

اما نوبت به بخش هیجانی سفر که می‌رسد، لذت سفر برای طرفدارانش بیشتر می‌شود. سوغاتی هر شهر بخشی از آداب‌ورسوم آن شهر و استان را نشان می‌دهد و به‌ نوعی وسیله انتقال فرهنگ از یک شهر به شهر دیگر به شمار می‌رود. اگر به بازار (روز) یا مراکز خرید تجاری الماس شهر نوشهر سر بزنید از صنایع‌دستی: جاجیم، پارچه پشمی، جوراب، نمدمالی و…مشاهده خواهید کرد که به نوبه خودشان گزینه مناسبی برای سوغات بودن هستند. سایر محصولاتی که می‌توانید به‌ عنوان سوغات روستای کندلوس برای دوستان و آشنایان خریداری کنید: جو، گندم، سیب، چهارمغز، هلو و گیاهان دارویی است.

آداب‌ورسوم روستای کندلوس

مراسم سال مج با فرارسیدن سال نو، همراه با انتخاب نام چند کودک از خانواده و استخاره گرفتن از نام آن‌ها آغاز می شود، هرکدام که خوب آمد به‌ عنوان سال مج انتخاب می‌شود.

کودکی که نام او انتخاب‌ شده است سینی را که شامل کلام‌الله مجید به همراه سبزه، شیرینی و ظرف پر از آب است در دستان خود می گیرد و به‌ عنوان نخستین شخص وارد خانه می‌شود.

کودک در این مراسم با ظرف آبی که همراه خود دارد در گوشه اتاق‌ها آب می‌ریزد تا سال نو که فرارسیده است سالی پر از خیر و برکت باشد. در روستای کندلوس نوشهر مانند سایر شهرهای دیگر زنان دوشادوش مردان کار می‌کنند.

دزدی، جنگ و غارت وجود ندارد و صلح و آرامش در میان مردمان روستای کندلوس در نوشهر واقعا ستودنی است. ساکنین این روستای باصفا به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند و نوع پوشش آن‌ها با سایر شهرهای مازندران تفاوت چندانی ندارد.

در پوشش بانوان یک دامن پرچین، جلیقه، روسری و پیراهن با تنوع رنگی زیاد دیده می‌شود. بازدید از این منطقه زیبا و توریستی را از دست ندهید.